Сайт тест режимида ишламоқда Сайт работает в тестовом режиме

Категориялар

Қидирув

САРХУШ БОЗУЛБАНГ

Кўриниши

Тарқалиши


Мақоми

3. Ғарбий Помир-Олой ва Жанубий Қизилқумнинг қолдиқ тоғларидаги камайиб бораётган эндемик ўсимлик.

Қисқача тавсифи

Бўйи 30–60 см оралиғидаги поялари оддий ёки сершох ярим бута. Барглари кенг-тухумсимон 3–5 бўлакли. Тожбарги оқиш. Гуллари пояларининг юқори қисмида 4–6 тадан бўлиб ўрнашган. Косачаси чўзиқ қўнғироқсимон. Ёнғоқчаси туксиз, сарғиш кулранг. Июнь–августда гуллаб, меваси июль–сентябрь ойларида етилади.

Тарқалиши

Жиззах, Самарқанд, Навоий ва Бухоро вилоятлари: Нурота тоғи этаклари, Зирабулоқ, Зиёвуддин тоғи, Зарафшон ҳамда Туркистон тизмалари, шунингдек, Қизилқумдаги Қулжуқтоғ, Кўкчатоғ ва Томдитоғда тарқалган.

Ўсиш шароити

Денгиз сатҳидан 1200 м гача баландликдаги соз ҳамда шағалли соз тупроқларда шувоқ ва бошқа турлардан ҳосил бўлган ўсимлик гуруҳларида учрайди.

Сони

Табиатда онда-сонда ва кичик туплар ҳосил қилиб тарқалган. Энг зич туплари Нурота ва Оқтоғларда учрайди.

Кўпайиши

Уруғидан кўпаяди. Уруғи 5–7 йил мобайнида унувчанлигини йўқотмайди.

Ўсимлилар сони ва ареалининг ўзгариш сабаблари

Намгарчиликнинг етишмаслиги, чорва моллари томонидан пайҳон қилиниши ва кўп йиллар мобайнида катта миқдорларда йиғиб олиниши сони ва ареалига катта зарар етказган.

Маданийлаштириш

1957–1960 йиллар мобайнида Самарқанд вилоятида 2 га ерда экиб ўстирилган. 1960 йилдан буён ЎзР ФА Ботаника боғида экилиб келинади.

Муҳофаза чоралари

Нурота қўриқхонасида муҳофаза қилинади. Уни йиғиб олишни қатъий чеклаш, табиий ҳолда тикланишига кўмаклашиш зарур.